Στην αρχαία Ελλάδα, η θέση και τα δικαιώματα των γυναικών διέφεραν σημαντικά μεταξύ των διαφόρων πόλεων-κρατών, αντανακλώντας τις διαφορετικές πολιτιστικές, κοινωνικές και πολιτικές δομές κάθε περιοχής. Οι εξέχουσες πόλεις-κράτη της Αθήνας, της Σπάρτης, της Ηπείρου και της Μακεδονίας είχαν ξεχωριστές απόψεις για το ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία.
Σε γενικές γραμμές, η θέση των γυναικών στην αρχαία Ελλάδα ήταν υποδεέστερη από εκείνη των ανδρών. Ήταν αποκλεισμένες από την πολιτική ζωή, είχαν περιορισμένα νομικά δικαιώματα και αναμενόταν να εκπληρώνουν τους παραδοσιακούς ρόλους μέσα στο νοικοκυριό. Ωστόσο, ο βαθμός περιορισμού και η έκταση της επιρροής τους διέφερε ανάλογα με τη συγκεκριμένη πόλη-κράτος ή περιοχή. Οι Σπαρτιάτισσες ξεχώρισαν ως μοναδική εξαίρεση, καθώς απολάμβαναν σχετικά μεγαλύτερη ελευθερία και συμμετοχή στη δημόσια ζωή σε σύγκριση με τις αντίστοιχες γυναίκες στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές.
Όταν ο Διογένης έπεσε θύμα της ομορφότερης εταίρας – Μια φάρσα στην Αρχαία Ελλάδα
Οι γυναίκες στις πόλεις- κράτη
1. Αθήνα:
Στην Αθήνα, οι γυναίκες είχαν περιορισμένα δικαιώματα και περιορισμένο ρόλο στη δημόσια ζωή. Θεωρούνταν πολίτες, αλλά οι πρωταρχικές τους ευθύνες επικεντρώνονταν γύρω από το νοικοκυριό. Οι Αθηναίες δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα και αποκλείονταν από τη συμμετοχή στις δημοκρατικές διαδικασίες της πόλης-κράτους. Αναμενόταν να διαχειρίζονται τις οικιακές υποθέσεις, να μεγαλώνουν τα παιδιά και να επιβλέπουν τους δούλους.
2. Σπάρτη:
Οι Σπαρτιάτισσες, αντίθετα, απολάμβαναν έναν πιο ενεργό και δημόσιο ρόλο. Ενώ η πρωταρχική τους ευθύνη ήταν να παράγουν υγιείς απογόνους για το κράτος, λάμβαναν φυσική αγωγή και ενθαρρύνονταν να συμμετέχουν σε αθλήματα. Οι Σπαρτιάτισσες είχαν μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και μπορούσαν να κατέχουν περιουσία, πράγμα σπάνιο στην αρχαία Ελλάδα. Αυτό οφειλόταν, εν μέρει, στην πεποίθηση ότι οι δυνατές και υγιείς γυναίκες θα παρήγαγαν ρωμαλέους Σπαρτιάτες πολεμιστές.
3. Ήπειρος:
Η Ήπειρος, μια περιοχή γνωστή για τις διάφορες φυλές της, είχε μια κοινωνική δομή που συχνά αντανακλούσε τις ελληνικές πόλεις-κράτη. Οι γυναίκες στην Ήπειρο, όπως και στην Αθήνα, επικεντρώνονταν κυρίως στα οικιακά καθήκοντα και την ανατροφή των παιδιών. Η επιρροή τους ήταν πιο εμφανής στο πλαίσιο της οικογένειας και οι κοινωνικοί τους ρόλοι διαμορφώνονταν συχνά από τις παραδοσιακές προσδοκίες.
4. Μακεδονία:
Η Μακεδονία, υπό την κυριαρχία μορφών όπως ο Φίλιππος Β’ και ο Μέγας Αλέξανδρος, γνώρισε ένα μείγμα ελληνικών και τοπικών εθίμων. Ενώ οι γυναίκες στη Μακεδονία είχαν κάποιες ομοιότητες με τις αντίστοιχες γυναίκες στην Αθήνα, η βασιλική αυλή συχνά παρουσίαζε μια διαφορετική δυναμική. Εξέχουσες γυναίκες, όπως η Ολυμπιάδα, ασκούσαν επιρροή και συμμετείχαν στις πολιτικές υποθέσεις, αν και η Ολυμπιάδα ήταν ένα φαινόμενο από μόνη της.
