Το αστικό περιβάλλον του Γιάννη Ρίτσου και η απομόνωση είναι βασικά στοιχεία που εντοπίσαμε στα όχι και τόσο γνωστά ποιήματά του.
Ενώ η ποίηση του Ρίτσου ασχολείται βαθιά με τις κοινωνικές ανησυχίες, εμβαθύνει επίσης σε προσωπικά και συναισθηματικά θέματα. Ο έρωτας, η νοσταλγία και η ενδοσκόπηση είναι επαναλαμβανόμενα μοτίβα στο έργο του. Η αντιπαράθεση του προσωπικού και του πολιτικού δημιουργεί μια λεπτή απεικόνιση του ατόμου μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της κοινωνίας.
Το ελληνικό τοπίο, με τα βουνά, τις θάλασσες και τα νησιά του, εμφανίζεται συχνά στην ποίηση του Ρίτσου. Η φύση χρησιμεύει τόσο ως σκηνικό όσο και ως μεταφορά, παρέχοντας έναν χώρο περισυλλογής για τον ποιητή ώστε να προβληματιστεί σχετικά με την ανθρώπινη εμπειρία. Η ομορφιά του ελληνικού τοπίου συχνά αντιπαραβάλλεται με τη σκληρότητα της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας.
Με 100 ποιητικές συλλογές, 9 πεζογραφήματα και 4 θεατρικά έργα είναι φυσιλογικό μερικά από τα τεχνουργήματά του να μην είναι ιδιαίτερα γνωστά, όπως τα παρακάτω ποιήματα. Επιλέξαμε κάποια ποιήματα από τη συλλογή του “Το Υπερώον”.
Οδυσσέας Ελύτης: Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος να `ν’ ήμερος να `ναι άκακος
5 «άγνωστα» ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου
Ο ΩΡΑΙΟΣ ΔΡΑΠΕΤΗΣ
Φτηνό το φως, φτηνά μαγαζιά, φθηνότερα λόγια./ Άλλοι έφυγαν, άλλοι κοιμούνται, άλλοι πεθάνανε./ Κι αυτοί κι εκείνοι το ίδιο γερνάνε./ Εσύ αρνήθηκες τον γενικό κανόνα./ Άφησες πλαγιασμένο στο κρεβάτι σου το ομοίωμά σου/ μην καταλάβουν πως εσύ πλανιέσαι/ στο μέγα δάσος, άοπλος κυνηγός,/ φορώντας τις λευκές σου μπότες.
ΧΩΡΟΣ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ
Πίσω απ΄τη μάντρα ,σπασμένα γυαλιά,/ σπασμένες στάμνες και κονσερβοκούτια,/ τα λυπημένα σκυλιά, οι άγριες γάτες, / πλήθος τσουκνίδες κι ανάμεσά τους/ ένα μικρό λουλούδι κίτρινο,/ σαν άστρο παραμελημένο,/ έχει αναλάβει να πληρώσει όλα τα σπασμένα./ Μαζί κι εγώ.
ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ
Πριν από εσένα ήσουν εσύ;/ Έξω στο δρόμο δεν περνάει κανένας./ Το φως του δωματίου πέφτει κάθετα/ τονίζοντας τα ζυγωματικά, σβήνοντας το σαγόνι/ μέσα στην ίδιαν απορία: «υπήρξαμε;». Έτσι/ πέταξα το ποτήρι απ΄το παράθυρο./ Έτσι άκουσα τουλάχιστον κάτω στο πεζοδρόμιο τον κρότο: «υπάρχουμε».
ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ
Τα πιο πολλά, τα πιο ωραία,/ τα΄δες απ΄την κλειδαρότρυπα- λουλούδια πεσμένα στο πάτωμα/ και μέσα στα παπούτσια σου. / Καλύτερα λοιπόν/ να περπατάς ξυπόλητος/ μη σ΄ακούσουν.
ΔΗΜΟΣΙΟ ΠΑΡΚΟ
Στη μικρή λίμνη τα χρυσόψαρα κι ένας κύκνος./ Στο παγκάκι η Περσεφόνη σταυροπόδι. Τα γόνατά της / λάμπουν ωραία. Όμως , προπάντων, αυτός ο κύκνος ακριβώς ήταν το επιχείρημα σου/ να συνεχίσεις να γράφεις μετά θάνατον.
