Δεν μπορεί κανείς παρά να νιώσει έναν κόμπο στο λαιμό, καθώς ο Τσέχωφ ζωγραφίζει ένα ζοφερό πορτρέτο ηθικής παρακμής και πνευματικής τύφλωσης.
Οι προβληματισμοί του δεν αφορούν μόνο μια πόλη αλλά όλους εμάς που προσπαθούμε να κατασκευάσουμε νόημα σε μέρη που η ελευθερία μοιάζει με εχθρό.
Μέσα από τις ζωντανές εικόνες του, τα βασανισμένα σκυλιά και οι διαλυμένοι οικοδόμοι γίνονται μεταφορές για τις κοινωνίες που καταπνίγουn το φως πριν αυτό προλάβει να λάμψει.
Το πιο ανησυχητικό δεν είναι η σκληρότητα της κριτικής του Τσέχωφ, αλλά η διαρκή επικαιρότητά της. Μπορούμε να διαβάσουμε τα λόγια του και να μη σκεφτούμε τις δικές μας πόλεις, τις δικές μας κοινότητες; Διαβάζουμε βιβλία, παρακολουθούμε διαλέξεις, μιλάμε για πρόοδο, κι όμως δε χτίζουμε ακόμη «καταραμένες φωλιές», όπου οι κύκλοι του πόνου και της καταπίεσης επιμένουν;
(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο παρακάτω)
Ο Τσέχωφ μάς ψιθύρισε: «ίσως τα αισθήματα που βιώνουμε όταν είμαστε ερωτευμένοι να είναι…»
Η ζωή μου – Άντον Τσέχωφ. Μετάφραση: Σταυρούλα Αργυροπούλου – Εκδόσεις Ερατώ 2010
«Τα φανταζόμουν όλα αυτά και αμέσως ήρθαν στο μυαλό μου άνθρωποι, άνθρωποι που ήξερα, που τους σκότωναν σιγά σιγά οι συγγενείς τους και τα πιο κοντινά τους πρόσωπα.
Θυμήθηκα τα βασανισμένα σκυλιά που είχαν τρελαθεί, τα σπουργίτια που τα μαδούσαν ζωντανά τα παιδιά και τα πετούσαν στο νερό και όλες αυτές τις βασανισμένες, πονεμένες ζωές που έβλεπα συνεχώς από μικρό παιδί σε αυτή τη πόλη.
Και δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί ζούσαν αυτοί οι εξήντα πέντε χιλιάδες άνθρωποι, γιατί διάβαζαν το ευαγγέλιο, γιατί προσεύχονταν, γιατί διάβαζαν βιβλία και περιοδικά.
Τι καλό τους είχαν κάνει όλα όσα είχαν ειπωθεί και γραφτεί ως τώρα, αν εξακολουθούσαν να διακατέχονται απ΄ το ίδιο πνευματικό σκοτάδι και μίσος για την ελευθερία, σαν να ζούσαν εκατό ή τριακόσια χρόνια πριν;
Ένας εργολάβος περνάει όλη του τη ζωή χτίζοντας σπίτια στη πόλη και πάντα, μέχρι να πεθάνει, λέει «γκαρελί» αντί «γκαλερί».
Αυτοί λοιπόν οι εξήντα πέντε χιλιάδες άνθρωποι διαβάζουν και ακούνε για την αλήθεια, για τη δικαιοσύνη, για το έλεος, για την ελευθερία, γενιές ολόκληρες, κι όμως απ ΄ το πρωί ως το βράδυ, μέχρι να πεθάνουν, λένε ψέματα, βασανίζουν ο ένας τον άλλον και φοβούνται και μισούν την ελευθερία σαν θανάσιμο εχθρό».
«Δεν υπάρχει ούτε ένας έντιμος άνθρωπος σ΄ ολόκληρη την πόλη!
Αυτά τα σπίτια που φτιάχνετε είναι καταραμένες φωλιές όπου καταστρέφονται μητέρες και κόρες, όπου βασανίζονται παιδιά…
Καημένη μου μητέρα! Καημένη μου αδερφή!
Πρέπει να αποβλακώνεσαι με βότκα, με χαρτοπαιξία, με σκάνδαλα, πρέπει να έχεις γίνει παλιάνθρωπος, υποκριτής ή να συνεχίσεις να ζωγραφίζεις σχέδια για χρόνια ολόκληρα, για να μην προσέχεις όλα τα φρικτά πράγματα που κρύβονται μέσα σε αυτά τα σπίτια.
Η πόλη μας υπάρχει εκατοντάδες χρόνια, κι όλο αυτόν τον καιρό δεν έβγαλε έναν άνθρωπο χρήσιμο στην πατρίδα μας-ούτε έναν.
Έχετε πνίξει καθετί ζωντανό και φωτεινό προτού ακόμα γεννηθεί.»
Εάν βρήκατε την κριτική του Τσέχωφ προκλητική ίσως προτιμήσετε μια εξερεύνηση και στις σκέψεις του Πλάτωνα για την ελευθερία και τον φόβο ή τους προβληματισμούς του Ρουσσώ για τη διαφθορά της σύγχρονης κοινωνίας.
Διαβάστε περισσότερα λογοτεχνικά αριστουργήματα:
- 15 αποφθέγματα του Μπουκόφσκι που σε ξεβολεύουν: «Αν έχετε την ικανότητα να αγαπάτε, αγαπήστε πρώτα τον εαυτό σας»
- 30 αποφθέγματα του Ονορέ Ντε Μπαλζάκ: «Όσο πιο πολύ κρίνει ένας άντρας, τόσο λιγότερο…»
- Γιωσαφάτ: «Αν η σχέση με τη μάνα είναι καλή τον πρώτο χρόνο της ζωής σου τότε μαθαίνεις να…»
- Πώς θα καταλάβεις τι σημαίνει ζωή, σύμφωνα με τον Καζαντζάκη;
- Τζoν Στάινμπεκ: «Η γυναίκα κρατάει τη ζωή της στα χέρια της. Ο άντρας την…»
- Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»
- Ένα σπουδαίο δίδαγμα από το βιβλίο του Μπουκάι: «Εγώ είμαι υπεύθυνος για τη ζωή μου, για όλα μου τα βάσανα, για ό,τι…»
- Ζαν-Πωλ Ρίχτερ: «Τα γηρατειά είναι δυσάρεστα όχι γιατί δεν έχουν απολαύσεις, αλλά γιατί …»
- Κική Δημουλά: «Καλὰ τα βγάζει πέρα η μοναξιὰ φτωχικὰ αλλὰ…»
- 20 από τις πιο σπαρακτικές φράσεις βιβλίων που «γρατζούνισαν» το μέσα μας
- 20 αποφθέγματα ζωής από τον Μάρκο Αυρήλιο: «Μη φέρεσαι σαν να πρόκειται να ζήσεις μύρια χρόνια. Το μοιραίο…»
- Η υπόσχεση του Πάμπλο Νερούδα: «Αν λίγο λίγο πάψεις να με αγαπάς θα…»
